نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسعود کاویانی ¹
• علی شیرخانی ²
• مقصود رنجبر ³

¹ دانشجوی دکترای اندیشه‌های سیاسی، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

² استاد، گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

³ استادیار گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم، ایران

چکیده

مردم سالاری دینی از مهمترین دغدغه‌های امروزین جامعه فرهیختگانی است. این نظریه از انقلاب مشروطه در ادبیات سیاسی ایران جلوه گر، و پس از انقلاب اسلامی به عنوان پاسخ به پرسش از مشروعیت این نظام تثبیت شد.(پیشینه). با این حال این نظریه همواره مورد مناقشه بوده است؛ عده ای با تمسک به مولفه های لیبرال دموکراسی، آن را فاقد معیارهای مردم سالار و برخی نیز با توجه به مولفه هایی از قبیل مشارکت، رضایت مردم و تقسیم قوا آن را بهترین الگوی مردم سالاری می دانند(مساله). شهید مطهری از جمله متفکران نوگرا و معرفت اندیشی است که درباره مردم سالاری دینی نظریه پردازی کرده است. از آنجا که وی مهمترین نظریه پرداز انقلاب به شمار می‌آید، شایسته است نظریه‌ی این متفکر واکاوی شود.مقاله حاضر با روش تحلیلی انتقادی مبتنی بر هرمنوتیک مولف محور قصدگرای اسکینر در صدد نقد و بررسی این نظریه است(روش)؛ و به طور مشخص در پی آن است که این نظریه مبتنی بر چه اصولی است و چه نقدی برآن وارد است؟(سوال). این نظریه، مردم سالاری را به مثابه روش قلمداد کرده و با تاکید بر امکان مردم سالاری دینی، شان نظارتی برای ولی فقیه قائل است(فرضیه). یافته ها حاکی از آن است که بر اساس نظریه شهید مطهری دو موضوع آزادی و نقش مردم در حکومت از اهمیت بالایی برخوردار است اما جایگاه و عملکرد ولی فقیه به عنوان یکی از ارکان مردم سالاری دینی دارای ابهام است(یافته).

کلیدواژه‌ها

• مردم‌سالاری دینی
• حکومت دینی
• انقلاب اسلامی
• ولی فقیه
• شهید مطهری

عنوان مقاله [English]

Reflection on Martyr Muṭahharī's Political Thought about Religious Democracy

نویسندگان [English]

• masoud kaviani ¹
• ali shirkhani ²
• Maqsood Ranjbar ³

¹ Doctoral student of Political Thoughts, Department of Political Science, Qom branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

² Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

³ Assistant Professor, Department of Political Science, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

چکیده [English]

Religious democracy is one of the most important concerns of today's cultured society. This theory was first proposed in the political literature of Iran during the Constitutional Revolution, and after the Islamic Revolution, it was established as a response to the question of the legitimacy of this system (background). However, this theory has always been disputed; while some, insisting on the components of liberal democracy, consider it to be lacking in democratic standards, others consider it to be the best model of democracy due to factors such as participation, people's satisfaction, and division of powers (problem). Martyr Muṭahharī is one of the modernist thinkers who has theorized about religious democracy. Given that he is considered the most important theoretician of the Revolution, it is appropriate to examine the theory of this thinker. The present article aims to critically analyse this theory with the critical analytical method based on Skinner's authorial intentionalism hermeneutics (method), and it specifically seeks to identify the principles on which this theory is based and analyse it critically (question). This theory considers democracy as a method and by emphasizing the possibility of religious democracy, it assigns a supervisory role to the Guardian Jurist (hypothesis). The findings indicate that according to the theory of Martyr Muṭahharī, the issues of freedom and the role of the people in the government are of great importance. However, the position and function of the Guardian Jurist as one of the pillars of religious democracy remains ambiguous (findings).

کلیدواژه‌ها [English]

• Religious Democracy
• Religious Government
• Islamic Revolution
• Guardian Jurist
• Martyr Muṭahharī